کبد یکی از اعضای مهم در سیستم گوارشی انسان است. این عضو در بالای شکم و سمت راست قرار دارد و دارای وظایف متعددی در بدن انسان دارد. بنابراین وقتی کبد به هر دلیلی دچار اختلال شود می‌تواند برای بدن مشکلات بسیاری به وجود بیاورد. گاهی اختلالات کبد از جمله کبد چرب بدون علائم است و شاید تا مدت‌ها فرد نداند که کبد او به خوبی کار نمی‌کند و وظایفش را آنطور که باید و شاید انجام نمی‌دهد. درواقع برخی از بیماری‌های کبدی می‌تواند به طور خاموش به پیشروی کنند و حتی این مهمترین عضو بدن را تا تبدیل شدن به خطرناک‌ترین بیماری یعنی سیروز کبدی به پیش ببرند. بنابراین باید حواسمان به وضعیت کبد جمعِ جمع باشد.
عوارض خطرناک صبحانه نخوردن
وظایف اصلی کبد عبارتند از:
تولید صفرا: کبد صفرا را تولید کرده و در مجرای صفراوی که به مثانه صفرا معروف است تخلیه می‌کند. صفرا نقش مهمی در هضم و جذب چربی‌ها دارد و کبد با تولید صفرا، در فرایند هضم و جذب چربی‌ها در بدن سهمی فعال دارد.
فواید شگفت‌آور آب‌خوردن/کی آب بخوریم؟
تجزیه مواد مغذی: کبد مواد مغذی مانند گلوکز (قند)، پروتئین و چربی‌ها را تجزیه می‌کند و به صورت مناسب به بدن عرضه می‌کند. همچنین، ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف را نیز در کبد ذخیره می‌کند.
تجزیه سموم: کبد در فرایند تجزیه سموم و زدایی از بدن نقش مهمی دارد. این عضو مواد سمی مانند الکل، داروها، زئوتوکسین‌ها و مواد شیمیایی مضر را به صورتی که بتوانند از بدن دفع شوند تجزیه می‌کند.
تولید پروتئین: کبد پروتئین‌های مختلفی را تولید می‌کند که در عملکرد بدن دخیل هستند. برخی از این پروتئین‌ها شامل آلبومین، فیبرینوژن و پروتئین‌های خونی می‌شوند.
ذخیره گلیکوژن: کبد قادر به ذخیره گلیکوژن است که انرژی ذخیره شده در بدن است. در صورت نیاز به انرژی، گلیکوژن تجزیه شده و به گلوکز تبدیل می‌شود.
کبد چرب چیست؟
بیماری کبد چرب نوعی التهاب در بدن است و چربی در کبد انباشته می شود که اخیرا به علت افزایش میزان چاقی در جامعه ی انسانی شیوع این بیماری افزایش یافته است. اهمیت این بیماری به خاطر تخریب سلول های کبدی است و در صورت عدم تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می تواند منجر به بیماری پیشرفته و غیر قابل برگشت کبدی به نام “سیروز” شود .بیماری کبد چرب شامل طیفی از بیماری خفیف کبد به صورت تجمع چربی در سلول های کبدی است که در سیر خود ممکن است در گروهی از بیماران التهاب سلول کبدی ایجاد شده و با تخریب سلول کبدی به بیماری مزمن و غیر قابل برگشت به نام سیروز منتهی شود. درسته که افرادی که نوشیدنی های الکلی مصرف می کنند، احتمالا به کبد چرب بیشتر مبتلا می شوند با این حال حتی افرادی که الکل هم مصرف نمی کنند می تواند به کبد چرب مبتلا شوند.
قرص‌های ویتامین را چه ساعتی از روز بخوریم؟
این بیماری به ۴ گرید از نظر میزان پیشرفت دسته‌بندی می‌شود:
گرید ۱ کبد چرب ساده‌ترین نوع آن است که دلیل آن خوردن مواد غذایی ناسالم است. البته این گرید با افزایش فعالیت‌های روزانه و تغذیه سالم کاملاً برطرف می‌گردد.گرید ۲ کبد چرب در این حالت وضعیت بیمار کمی سخت‌تر و پیچیده‌تر می‌شود این حالت از کبد چرب، رژیم غذایی خاص خود را نیز دارد.گرید ۳ کبد چرب تنها با بهبود سبک زندگی قابل درمان خواهد بود ورزش، تغذیه مناسب (کاهش مصرف انواع گوشت، فست فودها، چربی‌ها و غذاهای چرب و…) مدیریت استرس و دیگر موارد. البته این هشداری است برای افراد دارای کبد چرب گرید ۲ و ۱ که در درمان بیماری خود سهل انگاری می‌کنند.گرید ۴ کبد چرب که به سیروز کبدی معروف است، در صورت اقدام نکردن برای بهبود بیماری پیوند کبد برای فرد احتیاج می‌شود.
باید و نبایدهای سلامت کبد
- از مصرف فست فودها بپرهیزید: مصرف فست فودها و سایر غذاهای چرب برای کسانی که به سلامت این عضو حیاتی بدن خود اهمیت می دهند، انتخاب مناسبی نیست. مصرف غذاهای چرب و استفاده از روغن های صنعتی کار کبد را برای تجزیه چربی سخت می کند و در مدت زمان طولانی ممکن است سبب التهاب کبد و به تبع آن سیروس کبدی شود.
- سعی کنید روزتان را با یک صبحانه سالم آغاز کنید: مواد غذایی دارای فیبر بالا می تواند به سلامت کبد تان کمک کند تا به بهترین شکل کار کند. تحقیقات نشان داده است صبحانه های دارای غلات کامل مثل چاودار می تواند سبب آب شدن چربی های شکمی شود که در جلوگیری از بروز بیماری های کبدی موثر است.
- بروکلی بخورید! اضافه کردن سبزیجات به رژیم غذایی برای کسانی که می خواهند کبد سالم تری داشته باشند ضروری است. از بین سبزیجات کلم بروکلی برای سلامت کبد بسیار مفید است. مطالعات نشان داده است که مصرف بروکلی می تواند احتمال خطر ابتلا به کبد چرب غیر الکلی را کاهش دهد. البته کلم بروکلی ممکن است برای برخی طعم خوشایندی نداشته باشند که شما می توانید آن را با سایر سبزیجات، سیر و سرکه بالزامیک مصرف کنید.
نوشیدنی‌های معجزه‌آسا برای لاغر شدن شکم و پهلو
- چای یا قهوه مصرف کنید اما کم! مطالعات نشان داده است کسانی که روزی یک یا دو فنجان چای یا قهوه می نوشند، احتمال آسیب کبدی که در اثر مصرف الکل یا غذای ناسالم در آنها ایجاد می شود، کاهش می یابد. برخی از مطالعات هم نشان داده است که این میزان مصرف قهوه یا چای احتمال ابتلا به سرطان کبدی را کاهش می دهد.
- مصرف قند را کاهش دهید: مصرف زیاد قند می تواند تاثیر مخربی بر سلامت کبد داشته باشد. این تاثیر منفی می تواند به این دلیل باشد که یکی از وظایف کبد ذخیره سازی قندها است. قند تبدیل به چربی می شود و این چربی اطراف کبد را می گیرد و در طولانی مدت زمینه ساز بروز بیماری کبد چرب است. بنابراین با کاهش مصرف ترکیبات قندی از سلامت کبد خود محافظت کنید.
- آب بنوشید! آب یکی از بهترین موادی است که بدن ما را سالم نگه می دارد. به جای نوشابه ها و سایر نوشیدنی های شیرین، آب بنوشید.
- بادام مصرف کنید! برخی از آجیل ها از جمله بادام منابع غنی از ویتامین ای و سایر ترکیباتی هستند که می توانند ما را در برابر بروز بیماری کبد چرب محافظت کنند.
- چای سبز بنوشید! چای سبز سرشار از آنتی اکسیدان هایی است که Catehnin نامیده می شوند. مطالعات نشان داده است که این آنتی اکسیدان ها ممکن است شما را در برابر برخی سرطان ها مانند سرطان کبد مصون سازد.
- اسفناج مصرف کنید! برگ های اسفناج نیز آنتی اکسیدان زیادی دارد که Glutathione نام دارد که می تواند به سلامت کبد شما و کارکرد صحیح آن کمک کند.
- بلوبری یا سایر مواد غذایی که دارای پلی فنول هستند را مصرف کنید: تحقیقات نشان داده است که مواد غذایی دارای پلی فنول مانند بلوبری، شکلات تلخ، زیتون و انواع آلو درصد ابتلا به بیماری کبد چرب غیر الکلی را کاهش می دهد.
استفاده از برخی ادویه های دارای پلی فنول مثل پونه کوهی یا زرماری به جای نمک همراه با غذا نیز می تواند در کاهش ابتلا به بیماری های کبدی موثر باشد.• از مصرف الکل و دخانیات اجتناب کنید: نوشیدن الکل و مصرف دخانیات تاثیر منفی بر فعالیت کبد دارد و در طولانی مدت زمینه بروز سیروس کبدی و بیماری کبد چرب را فراهم می کند.
گیاهانی که کبد را پاکسازی می‌کند
برای دستیابی بهتر به سلامت کبد علاوه بر رعایت کردن رژیم غذایی مناسب، طب سنتی از طریق تطابق دانش گذشتگان با شرایط آب و هوایی و اجتماعی جامعه کنونی، رهیافت‌های ایمن‌تر و ریشه‌ای‌تری را ارایه می‌دهد .
درمان این بیماری‌ها را از طریق باطنی و از طریق شناسایی عوامل بروز آنها انجام می‌دهد. برای این منظور محققان شرکت پارسی طب با توجه به خواص اعجاز انگیز گیاهان دارویی در درمان بیماری‌های مختلف با در نظر گرفتن اصول طب سنتی و شرایط روز جامعه، اقدام به تولید داروی ۷ گیاه (شلیور) نموده است.
گیاهان به کار گرفته در این مقطر همگی دارای خواص دفع چربی هستند و از طریق کنترل و دفع چربی های اضافه در مبتلایان به کبد چرب الکلیک و غیر الکلیک، تصفیه کامل خون از مواد زاید و سموم و همچنین تعدیل آنزیم های کبدی، می تواند پاکسازی کبد را انجام دهد.
برخی از این گیاهان عبارتند از:
آرتیشوک
دارای طعم تلخ و تند واضح با خاصیت پاک‌کنندگی خوب برای کبد است. مواد شیمیایی موجود در آرتیشوک به نام سینارین باعث افزایش تولید صفرا در کبد و تقویت بخشیدن به مجرای صفرا می‌شود. آرتیشوک همچنین باعث تقویت سلول‌های دیواره کبد و نگه داشتن آنها از صدمه می‌شود.
رزماری
گیاه متداول در آشپزی که می‌تواند یکی از پاک کننده‌های کبد باشد، با توجه به تحقیقات انجام شده، عصاره رزماری با کمک آنزیم‌های داخل کبد باعث دفع سریع‌تر مواد شیمیایی می‌شود.
زردچوبه
زردچوبه خام محتوی روغنی است که باعث کاستن مقدار سم در بدن می‌شود، زردچوبه به رنگ طلایی را، به عنوان مزه گرم در سبزیجات، برنج، حبوبات، ماهی و مرغ می‌توان استفاده کرد.
قاصدک
قاصدک گیاه هرزی است دارای برگ‌های پهن تیغی شکل با گل‌های زردی که بعداً به قاصدک تبدیل می‌شود و در چمنزارها یافت می‌شود. این گیاه سرشار از ویتامین آ.، آهن، فسفر، کلسیم و پتاسیم است. همین‌طور برای تقویت و شستشوی کبد استفاده می‌شود. چربی‌های ذخیره شده در کبد را از بین می‌برد.
کاسنی
محرک صفرا و تمیز کننده کبد، مدر و ملین و همچنین کم کننده کلسترول است، از برگ‌های کاسنی می‌توان در سالاد نیز استفاده کرد.
