رصد: بیراه نیست اگر بگوییم رژیم مدیترانه ای معجزه میکند. جلوگیری از ابتلا به بسیاری از بیماری ها از جمله دیابت نوع دو یا افسردگی تنها بخشی از فواید رژیم مدیترانه ای است. رژیم مدیترانه ای یک الگوی غذایی بی نظیر است. با ما در رصد همراه باشید تا درباره رژیم مدیترانه ای هر آنچه که لازم است را به شما بگوییم.
رژیم مدیترانه ای یک رژیم واحد نیست بلکه یک الگوی غذایی است که از رژیم غذایی کشورهای اروپای جنوبی الهام میگیرد. تأکید این رژیم بر غذاهای گیاهی، روغن زیتون، ماهی، مرغ، لوبیا و غلات است.
رژیم مدیترانه ای یک رژیم واحد نیست بلکه یک الگوی غذایی است که از رژیم غذایی کشورهای اروپای جنوبی الهام میگیرد. تأکید این رژیم بر غذاهای گیاهی، روغن زیتون، ماهی، مرغ، لوبیا و غلات است.
این رژیم انواع مختلفی از مواد غذایی و عادتهای سالم را از سنتهای چندین منطقه مختلف از جمله یونان، اسپانیا، جنوب فرانسه، پرتغال و ایتالیا ترسیم میکند.
مطالعات نشان می دهد افرادی که در منطقه مدیترانه زندگی میکنند یا رژیم غذایی مدیترانهای را رعایت میکنند، خطر ابتلای کمتری به بیماریهای مختلفی از جمله چاقی، دیابت، سرطان و بیماریهای قلبی عروقی را دارند.
ترکیبات اصلی رژیم مدیترانه ای
ترکیبات اصلی رژیم شامل میوهها و سبزیجات تازه، چربیهای اشباع نشده، ماهی روغنی، مصرف متوسط لبنیات و مصرف کم گوشت و شکر است.
هیچ تعریف مشخصی از رژیم مدیترانهای وجود ندارد، اما یک گروه از دانشمندان موارد زیر را به عنوان مبنای تحقیق خود در سال ۲۰۱۵ استفاده کردند:
سبزیجات: روزی ۳ تا ۹ وعده میل کنید.
میوه تازه: حداکثر ۲ وعده در روز.
غلات: غالباً دانههای کامل از ۱ تا ۱۳ وعده در روز.
روغن: حداکثر ۸ وعده روغن فوق العاده روغن زیتون بکر در روز.
چربی: بیشتر اشباع نشده که ۳۷٪ از کل کالریها را تشکیل می دهد. چربی اشباع نشده از منابع گیاهی مانند زیتون و آووکادو به دست میآید. رژیم غذایی مدیترانهای روزانه ۳۳ گرم (گرم) فیبر را نیز تأمین میکند.
رژیم غذایی پایه برای این مطالعه حدود ۲۲۰۰ کالری در روز را در نظر میگیرد.
در اینجا چند نمونه از مواد تشکیل دهندهای رژیم مدیترانه ای آورده شده است:
سبزیجات: گوجه فرنگی، فلفل، پیاز، بادمجان، کدو سبز، خیار، سبزیجات برگ دار و غیره .
میوهها: خربزه، سیب، زردآلو، هلو، پرتقال و لیمو و غیره.
حبوبات: لوبیا، عدس و نخود.
آجیل و دانه: بادام، گردو، تخمه آفتابگردان و بادام زمینی.
چربی غیر اشباع: روغن زیتون، روغن آفتابگردان، زیتون طبیعی و آووکادو.
محصولات لبنی: پنیر و ماست کامل.
غلات: غالباً غلات کامل هستند و شامل گندم و برنج با نان هستند که همراه بسیاری از وعدههای غذایی است.
ماهی: ساردین و سایر ماهیهای روغنی و همچنین صدفها.
مرغ: مرغ یا بوقلمون.
تخم جانداران: تخم مرغ،تخم بلدرچین و تخم اردک.
رژیم مدیترانهای شامل مشروبات الکلی قوی یا نوشیدنیهای گازدار و شیرین نمیشود. طبق یک تعریف، رژیم غذایی گوشت قرمز و شیرینیها را به کمتر از ۲ وعده در هفته محدود میکند.
رژیم مدیترانه ای چه فوایدی برای سلامتی دارد؟
کاهش وزن
رژیم مدیترانهای، به هدف کاهش وزن نیست، اما افزایش فیبر و قطع گوشت قرمز، چربیهای حیوانات و غذاهای فرآوری شده ممکن است به کاهش وزن منجر شود. افرادی که رژیم را رعایت می کنند ممکن است خطر ابتلا به بیماریهای مختلف را نیز کاهش دهند.
سلامت قلب
بسیاری از مطالعات نشان دادهاند که پیروی از یک رژیم مدیترانهای می تواند به بدن در حفظ سطح کلسترول سالم کمک کند و خطر ابتلا به فشار خون بالا و بیماریهای قلبی و عروقی را کاهش دهد.
بخش زیادی از کالری موجود در رژیم غذایی مدیترانهای از چربی حاصل می شود که می تواند خطر چاقی را افزایش دهد. با این حال، متخصصان همچنین متذکر می شوند که این چربی عمدتا اشباع نشده است، و این باعث می شود از رژیم غذایی معمولی آمریکا گزینهای سالمتر باشد. علم به تحقیقات بیشتری نیاز دارد تا مشخص کند که آیا مزایای رژیم غذایی ناشی ازغذایی است که مردم از آن میخورند یا جنبههای دیگر سبک زندگی مدیترانه ای.
محافظت رژیم مدیترانه ای از انسان در برابر بیماری ها
رژیم مدیترانهای روی غذاهای گیاهی تمرکز دارد و گیاهان منابع خوب آنتی اکسیدان هستند.
یک بررسی و متاآنالیز در سال ۲۰۱۷ نتیجه گرفت که رژیم غذایی مدیترانهای ممکن است از سرطانهای مختلف و به ویژه سرطان روده بزرگ محافظت کند. نویسندگان اظهار داشتند که کاهش خطر ممکن است ناشی از مصرف زیاد میوه، سبزیجات و غلات کامل باشد.
در سال ۲۰۱۳، یک مطالعه آنتی اکسیدانها و فیبر موجود در رژیم مدیترانهای را با سلامت روحی و جسمی مرتبط نشان داد.
همچنین در مطالعهای برای افرادی که به طور متوسط ۴ الی ۸ سال از رژیم غذایی مدیترانهای استفاده کردند، آزمایشات آنها نشان داد که سطح قند خون و چربی آنها کاهش یافته است. در این مدت بروز سکته مغزی نیز کمتر بود.
رژیم مدیترانه ای خطر دیابت را کاهش میدهد
به گفته محققان، رژیم غذایی مدیترانه ای ممکن است خطر دیابت نوع ۲ را حتی بیش از آنچه قبلاً تصور میشد کاهش دهد.
در این مطالعه، محققان دانشگاه کمبریج آزمایش خونی را برای تعیین تأثیر رژیم غذایی مدیترانه ای بر خطر دیابت نوع ۲ انجام دادند.
این آزمایش ارتباط قویتری را بین رژیم غذایی مدیترانه ای و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نسبت به آزمایشهای قبلی که بر اساس گزارشهای شخصی بود، شناسایی کرد.
این اولین مطالعه در نوع خود است که از آزمایش خون برای اندازه گیری سطوح مولکولهای خاص و محاسبه امتیاز نشانگر زیستی در خون استفاده میکند. تحقیقات قبلی براساس گزارشات خود افراد بود.
نشانگرهای زیستی ارتباط بین رژیم غذایی مدیترانه ای و کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تایید میکنند.
این مطالعه نمرات نشانگرهای زیستی ۳۴۰۲۳۴ نفر را که در هشت کشور اروپایی زندگی میکنند مورد بررسی قرار داد.
رژیم غذایی مدیترانهای بر مصرف مقدار زیادی سبزیجات، میوهها، غلات کامل، آجیل، دانهها، حبوبات، ماهی، گیاهان دارویی و روغن زیتون، همراه با مقداری گوشت، مرغ و لبنیات تأکید دارد. از اینرو سرشار از ویتامینها، مواد معدنی، آنتیاکسیدانها و چربیهای غیراشباع است که با فواید سلامتی مرتبط هستند.
این رژیم غذایی دارای تراکم مواد مغذی بسیار بالایی است و حاوی غذاهای زیادی است که به خودی خود باعث کاهش مرگ و میر و کاهش خطر ابتلا به چندین بیماری مزمن میشود.
به گفته محققان، این الگوی غذایی سالم نقش مهمی در پیشگیری از بیماریهای قلبی و سکته مغزی و کاهش عوامل خطر مانند چاقی، دیابت، کلسترول بالا و فشار خون بالا دارد.
کاهش ابتلا به آلزایمر با رژیم مدیترانه ای
مطالعات قبلی ارتباط بین رژیمهای غذایی خاص و کاهش خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر را نشان داده اند.
بیماری آلزایمر حدود ۶۰ تا ۸۰ درصد از بیماران زوال عقل را تحت تأثیر قرار میدهد.
در حالی که بسیاری از مردم ممکن است نام رژیم کتوژنیک یا مدیترانه ای را شنیده باشند، کارشناسان میگویند ممکن است ترکیب این رژیمهای محبوب فواید بیشتری داشته باشد.
مطالعه جدید نشان داد که ترکیبی از رژیمهای مدیترانه ای و کتو ممکن است به عملکرد شناختی کمک کند و خطر ابتلاء به بیماری آلزایمر را کاهش دهد.
این مطالعه نشان داد که چگونه رژیم غذایی میتواند بر عملکرد مغز تأثیر بگذارد. شرکت کنندگان در این مطالعه، چه با اختلال شناختی خفیف یا از نظر شناختی طبیعی، به مدت شش هفته تحت رژیم غذایی کم چرب یا رژیم مدیترانه ای-کتو اصلاح شده با چربی بالا قرار گرفتند. پس از شش هفته، آنها رژیم خود را تغییر دادند. محققان نمونههای مدفوع را در این مدت جمعآوری کردند.
آنچه که این مطالعه نشان داد این بود شرکتکنندگانی که در گروه رژیم غذایی کتو-مدیترانهای دچار اختلال شناختی خفیف بودند، سطوح پایینتری از میکروبهای تولیدکننده گابا و سطوح بالاتری از میکروبهای تنظیمکننده گابا داشتند. گابا یک ماده شیمیایی است که به عملکرد مغز کمک میکند. برای یک فرد مبتلا به آلزایمر، GABA به درستی عمل نمیکند. متعادل کردن GABA میتواند پتانسیل تنظیم فعالیت مغز را داشته باشد.
رژیم غذایی کتوژنیک یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات و بسیار پرچرب است که شامل کاهش شدید کربوهیدراتها میشود. رژیم غذایی مدیترانه ای نیز یک رژیم کم کربوهیدرات، اما با چربی متوسط است که بر مصرف غلات کامل، روغن زیتون، ماهی، میوهها و حبوبات تاکید دارد. ترکیب این دو رژیم شامل ویژگیهای هر دو، از جمله پروتئینهای حیوانی، سبزیجات غیر نشاستهای، لبنیات، روغنها و کره و همچنین حذف غذاهای فرآوری شده، شیرینیها و نوشیدنیهای شیرین است.