زندگی رنگی | خشکی واژن یک مشکل رایج و در عین حال آزاردهنده‌ترین بیماری‌ها در زنان است و ممکن است به علت موارد مختلفی از جمله تغییرات هورمونی، استفاده از داروها، تنش، استرس، آلرژی‌ها، عوامل محیطی، عفونت‌ها یا مشکلات طبی دیگر ایجاد شود. در زنان پس از یائسگی نیز این مشکل رایج‌تر می‌شود.در حالت عادی واژن بانوان به دلیل ترشح هورمون زنانه استروژن مرطوب است. این رطوبت فواید زیادی دارد و از ایجاد زخم مهبل در اثر خشکی بیش از حد جلوگیری می‌کند. در مواردی ممکن است تولید این هورمون در بدن کاهش یابد و در نتیجه رطوبت واژن کم شود یا به‌طور کلی از بین رود. رطوبت ناحیه تناسلی تاثیر بسیار زیادی بر روابط جنسی فرد خواهد گذاشت و فقدان آن می تواند سبب درد و احساس ناراحتی شود.
برخی از علل متداول خشکی واژن عبارتند از:
تغییرات هورمونی:
هنگام بارداری، شیردهی، پریود، یائسگی و تغییرات دیگر در هورمون‌های بدن، می‌تواند خشکی واژن را ایجاد کند.
استفاده از داروها:
برخی داروها مانند ضد‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی، ضدآنفلوآنزا و ضد‌هورمون‌ها نیز می‌توانند خشکی واژن را تسریع کنند.
استرس و تنش:
استرس می‌تواند باعث افزایش تنش عضلات و کاهش ترشحات طبیعی واژن شود.
آلرژی‌ها:
آلرژی به محصولات بهداشتی، صابون‌ها، لوازم ضدعفونی‌کننده و ... نیز می‌تواند خشکی واژن را تحریک کند.
عفونت‌ها:
عفونت‌های قارچی، باکتریایی و عفونت‌های جنسی مانند کلامیدیا، گونوره و زگیل نیز می‌توانند علت خشکی واژن باشند.
خشکی واژن چگونه ایجاد می شود؟
همانطور که گفته شد خشکی واژن (Vaginal dryness) معمولا به دلیل افت سطح هورمون استروژن در بدن زنان اتفاق می افتد. بنابراین با نزدیک شدن به دوران یائسگی این هورمون به شدت افت می کند. تخمدان ها هورمون استروژن را که وظیفه رشد اندام های زنانه مانند سینه است را تولید می کنند. این هورمون نقش مهمی در چرخه قاعدگی و باروری دارد. معمولاً استروژن موجب سفتی، حفظ رطوبت و سلامت بافت واژن می شود. زمانی که ترشح این هورمون در بدن کاهش می یابد، بافت واژن نازک تر شده، خشک می شود و حالت الاستیکی خود را از دست می دهد و رنگ صورتی آن رو به آبی می رود. این تغییرات در ناحیه واژن با نام آتروفی شناخته می شوند.البته سطح استروژن در بدن می تواند به دلایل دیگری به جز یائسگی نیز تغییر پیدا کند مانند:
- زایمان و شیردهی
- درمان های مربوط به سرطان شامل شیمی درمانی، پرتو درمانی و رادیوتراپی
- یائسگی به کمک جراحی (زمانی که تخمدان ها به وسیله جراحی به هر دلیلی برداشته می شوند.)
- داروهای ضد استروژن که برای درمان سرطان سینه، سرطان اندومتریوز تجویز می شوند.
- و ...
علائم خشکی واژن
- سوزش و خارش واژن
- درد واژن
- درد یا کمی خونریزی بعد مقاربت جنسی با همسر
- تکرر ادرار یا نیاز فوری به دفع ادرار
- عفونت ادراری مکرر
- التهاب واژن
- عفونت واژینال
- استروژن که یک نوع هورمون زنانه است، با حفظ ترشحات طبیعی واژن، حالت کشسانی بافت واژن و اسیدیته آن باعث حفظ سلامت واژن می‌شود.
روش های خانگی درمان خشکی واژن
- مرطوب کننده واژن
کرم های مرطوب کننده واژن، برای بانوانی که نمی توانند یا نمی خواهند از استروژن های موضعی استفاده کنند رطوبت، نرم کنندگی و چربی لازم را در قسمت واژینال و ناحیه خارجی تناسلی فراهم می کند. همچنین پوست حساس ناحیه واژینال را بدون نیاز به هورمون ها، بصورت دلپذیری نرم می کند. معمولا مرطوب کننده ها بعد از یک بار مصرف، تا سه روز خشکی واژن را برطرف می‌کنند. البته لازم است قبل از مصرف این مواد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
- روان کننده و لوبریکانت
خشکی واژینال باعث احساس ناراحتی و درد در هنگام رابطه جنسی می شود. به همین دلیل فرد می تواند از ژل های روان کننده واژینال و لوبریکانت استفاده کند. این ژل ها دخول را آسان تر می کنند و دردی به دنبال نخواهد داشت. برای انتخاب بهترین ژل روان کننده حتماً باید از دکتر زنان خود کمک بگیرید.
- رابطه جنسی منظم
با ابتلا به بیماری خشکی واژن برقراری تماس جنسی دردناک و آزاردهنده خواهد بود ولی در صورت تداوم رابطه جنسی در فواصل نزدیک می توان به درمان این بیماری کمک کرد. داشتن رابطه جنسی منظم به سلامت بافت واژن و قابلیت ارتجاعی بودن آن کمک کرده و از پیری مخاط پیشگیری می کند.
- مصرف مکمل های فیتواستروژن
بهتر است برای پیشگیری و حتی درمان بیماری خشکی مهبل، از مصرف مواد غذایی حاوی فیتواستروژن غافل نشوید. این ماده در دانه‌های روغنی و مغزهای خوراکی وجود دارد و در درمان این بیماری بسیار موثر است. فیتواستروژن در غذاهای گیاهی مانند سویا، آجیل، مغز‌ها و دانه‌ها، پنیر و لوبیا یافت می‌شود.
- درمان گیاهی خشکی واژن
یکی از مواردی که در طب سنتی برای درمان خشکی واژن توصیه می‌شود، استفاده از روغن گیاهی است. در میان روغن‌های گیاهی روغن کنجد، نارگیل و روغن زیتون گزینه های خوبی برای رفع خشکی واژن هستند.
از مصرف موضعی این مواد خودداری کنید
از مصرف موضعی مواد زیر برای بهبود خشکی واژن استفاده نکنید، زیرا باعث بیماری آن می‌شوند:
سرکه، ماست و مواد مایع شوینده واژنکرم مرطوب کننده دستصابون‌های ضد باکتری یا معطرروغن حمام و کف صابوندستمال توالت یا مواد شوینده معطر
برای مدیریت و درمان خشکی واژن، می‌توانید مراقبت‌های زیر را انجام دهید:
استفاده از ژل‌ها یا لوسیون‌های مرطوب‌کننده واژنی، که بدون نیاز به نسخه پزشکی قابل تهیه هستند.
استفاده از لوازم بهداشتی بدون عطر و ملاحظه به محصولات بازسازی طبیعی واژن.
اطمینان از نحوه تمیز کردن مناسب ناحیه تناسلی.
مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان احتمالی علت خشکی واژن مانند عفونت‌ها یا تغییرات هورمونی.
تغذیه مناسب و مصرف آب کافی برای حفظ سلامتی و ترطیب بدن
