موچی چیست؟
موچی واژه‌ای است که به انواع کیک‌های برنجی ژاپنی با سبک‌ها و طعم‌های متفاوت اطلاق می‌شود. البته در ژاپن، کلمه موچی «mochi» یا اُ-موچی «o-mochi» فقط برای موچی‌های سنتی ساده به کار می‌رود. این موچی‌ها که درونشان از ماده‌ای شیرین و خوش‌طعم پر شده است، معمولا تازه و خشک مصرف می‌شوند.
سایر انواع شیرینی موچی اسم‌های خاصی مثل موچی‌گاشی (mochigashi) دارند. بنابراین موقع درست‌کردن موچی باید بدانید چه نوع موچی‌ای میخواهید.
ژاپنی‌ها موقع جشن‌های مختلف مثل جشن عروسی، جشن سال نو و رویدادهای اجتماعی و همچنین برای خوش‌شانسی در مناسبت‌های خاص موچی درست می‌کنند. موچی نماد فرهنگی برنج در ژاپن است.
انواع موچی
۱. موچی ساده
موچی ساده فقط با آرد برنج گلوتینوس (که معمولا با برنج نیم‌دانه درست می‌شود) و آب تهیه می‌شود. این ۲ ماده پایه کیک برنجی ژاپنی‌اند. این کیک برنجی به طعم لطیف و بافت نرمش معروف است.
برای درست‌کردن موچی ابتدا برنج را در آب خیس، سپس آن را بخارپز و کاملا له می‌کنند. وقتی از این برنج خمیری کاملا یکدست حاصل شد، آن را گرد می‌کنند یا به شکل دلخواه دیگر درمی‌آورند.
در گذشته ۲ نفر با هاونی بزرگ و دسته‌هاون چوبی برنج خیس‌خورده را له و خمیر می‌کردند، اما امروزه با استفاده از دستگاه‌های مخصوص خمیر برنج درست می‌کنند.
بیشتر مواقع برای درست‌کردن موچی ساده از خمیر لوبیا قرمز، پودر چای سبز (به‌دلیل طعم دلپذیر آن)، شکر و نشاسته ذرت هم استفاده می‌شود.
۲. موچی گیوهی (Gyuhi)
به نوع نرم‌تر موچی «گیوهی» گفته می‌شود که برای پخت انواع شیرینی‌های سنتی ژاپنی از آن استفاده می‌شود. گیوهی از آرد برنج تهیه می‌شود که در ژاپنی به آن شیراتاماکو می‌گویند. این شیرینی خوشمزه با ورزدادن آرد برنج و ترکیب آن با آب، شکر و گاهی اوقات میزوآمه (شیره نشاسته) به دست می‌آید.
انواع شیرینی‌های سنتی موچی
شیرینی‌های موچی یا موچی‌گاشی شیرینی‌های سنتی ژاپنی هستند که با برنج گلوتینوس یا برج سفید معمولی، نشاسته کوزوکو (نوعی پودر نشاسته که از ریشه گیاه تیریشه به دست می‌آید) و نشاسته وارابی-موچی درست می‌شوند. بسیاری از شیرینی‌های موچی با خمیر لوبیا قرمز پر می‌شوند.
در ادامه، تعدادی از شیرینی‌های سنتی موچی ژاپنی را معرفی کرده‌ایم.
۱. موچی دایفوکو
موچی‌های کوچکی‌اند که با خمیر لوبیا قرمز شیرین‌شده و خمیر لوبیا سفید پر شده‌اند. این شیرینی محبوب را می‌توان روی اجاق‌گاز یا در مایکروویو درست کرد.
ایچی‌گو یا موچی توت‌فرنگی نوعی موچی دایفوکوست که از دهه ۱۹۸۰ سروکله‌اش بین شیرینی‌های ژاپنی پیدا شد. این موچی نرم و خوش‌طعم پر از توت‌‌فرنگی‌های آبدار و خمیر لوبیا قرمز شیرین است.
۲. موچی کاشیوا
درون این نوع موچی خمیر لوبیا قرمز گذاشته می‌شود و سپس موچی روی برگ‌های بلوط سرو می‌شود. البته برگ‌ها خوردنی نیستند و از آنها فقط برای نگهداشتن موچی‌ها استفاده می‌شود.
۳. موچی ساکورا
این موچی به‌خاطر رنگ صورتی زیبایش معروف است و معمولا با خمیر لوبیا قرمز شیرین پر می‌شود و روی ترشی نمکی برگ گیلاس گذاشته و سرو می‌شود.
۴. بوتاموچی یا اوهاگی
این نوع موچی به شکل استوانه‌ای کوچک است که بخش بیرونی آن را با خمیر لوبیای قرمز می‌پوشانند. انواع متفاوتی از این نوع موچی درست می‌شود و بخش بیرونی برخی از آنها را با موادی دیگر مانند آرد سویا یا کنجد سیاه آسیاب و شیرین‌شده می‌پوشانند.
۵. چیماکی
این موچی نوعی شیرینی کیک برنجی است که در برگ‌های بامبو پیچیده و بخارپز یا آبپز می‌شود. خاستگاه این نوع موچی چین است که البته چیماکی در چین همراه با گوشت و تخم‌مرغ درست می‌شود و یک وعده غذایی سبک به شمار می‌رود.
۶. موچی وارابی
وارابی نوعی موچی لطیف و خوش‌طعم ژله‌ای است که از نشاسته سرخس تولید می‌شود. روی این نوع موچی را با پودر دانه‌های سویای آجیلی شیرین‌شده می‌پوشانند و روی آن شربت کورومیتسو می‌ریزند. کورومیتسو شهد شکر ژاپنی شبیه ملاس است.
۷. یاتسوهاشی
یاتسوهاشی یکی از محبوب‌ترین شیرینی‌های سنتی ژاپنی از شهر کیوتوست. این شیرینی فقط با ۴ ماده آرد برنج گلوتینوس، آرد برنج معمولی، شکر و دارچین درست می‌شود.
موچی‌های مدرن ژاپنی
امروزه انواع جدیدی از موچی درست می‌شود که از موادی غیر از آرد برنج گلوتینوس درست شده‌اند و معمولا بافت نرمی دارند. در ادامه، تعدادی از این نوع موچی‌ها را معرفی کرده‌ایم.
۱. موچی بستنی
این نوع موچی همان کوفته‌برنجی درست‌شده از آرد برنج گلوتینوس است که درون آن را با بستنی پر کرده‌اند. موچی بستنی در طعم و رنگ‌های مختلف وجود دارد. در واقع این موچی ابداع زنی ژاپنی‌آمریکایی است که نوع جدیدی از موچی را به جامعه علاقه‌مندان موچی معرفی کرده است.
۲. موچی ساده کرهای
موچی کرهای نوعی موچی کلاسیک نرم، لطیف و خوش‌طعم است که طرف‌داران بسیاری دارد. اگر طرز تهیه موچی ساده کره ای را میخواهید بدانید، این نوع موچی با آرد برنج گلوتینوس (موچیکو)، شیر غلیظ‌شده و شیر نارگیل درست می‌شود و در پایان روی آن را با کره زده و سفت‌شده در یخچال می‌پوشانند.
در ضمن یادتان باشد وقتی رویه موچی را از کره بپوشانید، موچی بسیار نرم می‌شود و حتی اگر آن را در یخچال نگه دارید باز هم نرم خواهد بود. این نوع موچی کالری بیشتری در مقایسه با موچی‌های دیگر دارد.
۳. دونات موچی
این نوع موچی ترکیبی از بهترین موچی و دونات‌هاست. برای تهیه این نوع موچی که به‌شکل دونات آماده می‌شود، به‌جای آرد برنج گلوتینوس از نشاسته تاپیوکا استفاده می‌شود.
طرز تهیه موچی
مدتزمان آماده‌سازی: ۳۰ دقیقه + ۵ دقیقه زمان پخت + ۱ ساعت زمان جاافتادن خمیر لوبیاکافی برای: ۸ عدد موچیکالری: ۱۸۳ کیلوکالری به‌ازای هر عدد موچی
مواد لازم
- ۱ فنجان خمیر لوبیای قرمز؛
- ۱ فنجان آرد برنج گلوتینوس؛
- ۱ قاشق چای‌خوری پودر چای سبز (ماچا)؛
- ۱ فنجان آب؛
- یک‌چهارم فنجان شکر سفید؛
- نصف فنجان نشاسته ذرت.
مراحل تهیه
- بعد از اینکه تمام مواد لازم را آماده کردید، خمیر لوبیا قرمز را درون کاغذ آلومینیومی قرار دهید و به‌مدت ۱ ساعت در فریزر بگذارید تا کاملا سفت شود.
- درون کاسه‌ای مناسب مایکروویو، آرد برنج گلوتینوس و پودر چای سبز را بریزید و آنها را کاملا مخلوط کنید. آب و سپس شکر را به مواد اضافه کنید و آن‌قدر هم بزنید تا ترکیب حاصل صاف باشد. روی ظرف را بپوشانید و آن را به‌مدت ۳ دقیقه و ۳۰ ثانیه در مایکروویو قرار دهید.
- در این مدت خمیر لوبیا قرمز را از فریزر درآورید و به ۸ توپ مساوی تقسیم کنید.
- ترکیب آرد برنج را از مایکروویو درآورید و کمی هم بزنید، سپس دوباره ۱۵ تا ۳۰ ثانیه در مایکروویو گرمش کنید.
- روی سطح کارتان نشاسته ذرت بپاشید و حدود ۲ قاشق غذاخوری از آرد برنج آماده‌شده را دور توپ‌های خمیر لوبیا بپیچید و آنها را کاملا بپوشانید.
- هرکدام از توپ‌های آماده‌شده را روی کاغذهای مافین قرار دهید تا به ظرف نچسبند.
- اکنون موچی ساده و خوش‌طعمتان آماده است.
طرز تهیه موچی توت فرنگی
مدتزمان آماده‌سازی: ۴۰ دقیقه + ۳ دقیقه زمان پختکافی برای: ۶ عدد موچیکالری: ۱۵۳ کیلوکالری به‌ازای هر عدد موچی
مواد لازم
۶ عدد توت‌فرنگی تازه؛۱۵۰ گرم خمیر لوبیا قرمز؛سه‌چهارم فنجان آرد برنج گلوتینوس؛یک و نیم قاشق غذاخوری شکر؛مقداری نشاسته سیب‌زمینی.
مراحل تهیه
- خمیر لوبیا قرمز را به ۶ توپ یکسان تقسیم کنید. هرکدام از توت‌فرنگی‌ها را روی توپ‌های آماده‌شده لوبیا قرمز قرار دهید.
- درون ظرف شیشه‌ای مخصوص مایکروویو، آرد برنج و شکر و آب را با هم مخلوط و خمیر برنج درست کنید. سپس روی ظرف را با پوشش پلاستیکی بپوشانید و آن را ۱ دقیقه در مایکروویو (۱۱۰۰ وات) قرار دهید. سپس با کاردکی مرطوب مواد را هم بزنید و ۱ دقیقه دیگر هم آن را حرارت دهید. دوباره مخلوط را هم بزنید و برای بار آخر ۳۰ ثانیه دیگر هم به آن حرارت بدهید.
- کمی نشاسته ذرت روی سینی بریزید و خمیر آرد آماده‌شده را روی آن بگذارید. سپس خمیر را به ۶ قسمت مساوی تقسیم کنید.
- کمی نشاسته ذرت به دست‌تان بمالید و هر تکه از خمیر را با دست‌تان پهن کنید و توپی‌های لوبیا قرمز و توت‌فرنگی‌ها را درون آن گذاشته و خمیر را جمع کنید. با دست‌تان روی موچی آماده‌شده را کاملا صاف کنید.
- موچی‌های توت‌فرنگی شما آماده‌اند.
طرز تهیه موچی بدون آرد برنج
مدتزمان آماده‌سازی: ۲ ساعت + ۴۰ دقیقه زمان پختکافی برای: ۴ عدد موچیکالری: ۲۰۰ کیلوکالری به‌ازای هر عدد موچی
مواد لازم
- ۱۵۰ گرم برنج گلوتینوس (به‌جای آرد برنج)؛
- ۱۴۰ گرم خمیر لوبیا قرمز شیرین؛
- ۲ قاشق غذاخوری شکر.
مراحل تهیه
- برنج را درون ظرفی بریزید و ظرف را آن‌قدر آب کنید تا کاملا روی برنج را بگیرد. ۲ تا ۴ ساعت برنج را به حال خود بگذارید.
- آب برنج را خالی و برنج را با مخلوط‌کن یا غذاساز کاملا خرد و له کنید. این کار را آن‌قدر ادامه دهید تا خمیر برنجتان صاف و یکدست شود.
- خمیر را روی کاغذ مخصوص آشپزی بگذارید و آن را حدود ۱۰ دقیقه بخارپز کنید. سپس آن را روی سینی بگذارید و به ۷ قسمت تقسیم کنید.
- خمیر لوبیا را به ۷ قسمت مساوی تقسیم کنید و هرکدام از آنها را درون خمیر آماده‌شده برنج قرار دهید و خمیر برنج را ببندید.
- موچی آماده است.
طرز تهیه موچی ایرانی
تنها تفاوت این موچی با موچی ژاپنی این است که برای تهیه موچی ایرانی به‌جای آرد برنج گلوتینوس، از آرد برنج ایرانی استفاده می‌شود.
طرز تهیه موچی شکلاتی
برای تهیه موچی شکلاتی می‌توانید داخل موچی را با نوعی شکلات پر کنید یا موقع درست‌کردن خمیر برنج، شکلات را با آن مخلوط کنید. برخی از افراد هم رویه موچی را از شکلات پر می‌کنند.
طرز تهیه موچی خامه‌ای
برای تهیه موچی خامه‌ای هم ابتدا باید خامه مدنظرتان را کاملا هم بزنید و در یخچال بگذارید تا خود را کاملا بگیرد. وقتی موچی ساده را آماده کردید، درون موچی را با خامه پر کنید. این‌طوری موچی خامه‌ای‌تان آماده می‌شود. البته می‌توانید موچی خامه‌ای را همراه با میوه‌هایی مانند انبه یا توت‌فرنگی هم درست کنید.
نگهداری موچی
اگر موچی‌های تازه را در یخچال بگذارید، خیلی زود خشک و سفت می‌شوند. بنابراین برای حفظ تازگی موچی‌ها، آنها را در فریزر قرار دهید. ابتدا موچی‌ها را درون ظرفی که در آن محکم بسته می‌شود قرار دهید، سپس آن را در فریزر بگذارید. با این روش موچی‌ها تا ۲ هفته سالم و خوش‌طعم می‌مانند.
چند پرسش و پاسخ
۱. از کجا می‌توان موچی یا مواد لازم برای تهیه موچی را خرید؟
مواد لازم تهیه موچی را می‌توانید از بیشتر فروشگاه‌های مواد غذایی یا سوپرمارکت‌ها بخرید. اگر فروشگاه نزدیک محلتان این مواد را نداشت، می‌توانید از طریق سایت‌های مختلف اینترنتی مواد موردنیازتان را بخرید. در ضمن اگر وقت تهیه موچی ندارید، از طریق همین سایت‌ها هم می‌توانید موچی‌های آماده متنوعی بخرید.
۲. کیک برنجی (موچی) و کوفته برنجی (دانگو) چه تفاوتی با هم دارند؟
موچی با دم‌کشیدن و له‌کردن برنج گلوتینوس درست می‌شود، اما دانگو با جوشاندن و ورزدادن آرد برنج گلوتینوس آماده می‌شود. در هر حال هر دو بافت نرم و لطیفی دارند.
۳. آیا مصرف موچی سلامت را به خطر می‌اندازد؟
متأسفانه اگر این کیک با احتیاط مصرف نشود، ممکن است سلامت فرد را به خطر اندازد. بافت چسبناک موچی ممکن است در گلو گیر کند و موجب خفگی شود. در ژاپن، هر سال حدود ۳۰۰ فرد بالای ۶۵ سال بر اثر خفگی با موچی جان خود را از دست می‌دهند. این وضعیت موجب شده است که دولت ژاپن هر سال به مردم هشدار بدهد. بنابراین اگر در خانه سالمند، کودک یا فردی دارید که فک ضعیفی دارد، به او موچی ندهید. البته می‌توانید موچی‌ها را بسیار کوچک خرد کنید و از کودک یا فرد سالمند بخواهید آنها را به‌آرامی بجود و بخورد.
۴. آیا موچی مناسب افراد وگان یا گیاهخوار هست؟
بله. این کیک برنجی با آرد برنج گلوتینوس و برخی حبوبات و میوه‌ها درست می‌شود، بنابراین می‌تواند غذای خوشمزه‌ای برای افراد وگان یا گیاهخوار باشد. برخی از افراد در تهیه موچی از گوشت یا لبنیات مانند شیر، پنیر و خامه استفاده می‌کنند. این نوع موچی‌ها مناسب گیاهخواران نیستند.
کلام آخر
تابه‌حال موچی درست کرده‌اید؟ کدام‌یک از موچی‌ها موچی دلخواه شماست؟ راستی پیش آمده است که خودتان در درست‌کردن نوعی موچی خلاقیت به خرج دهید؟ کارتان خوب از آب درآمد؟ خوشحال می‌شویم تجربه‌تان را با ما هم در میان بگذارید.
